Ποιός/α είσαι;
Είμαι ο Μιχάλης Πητόγλου, και τα τελευταια 5 χρόνια εργάζομαι στον χώρο του Product. 'Έχοντας σπουδάσει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Πειραία το background μου είναι στο χώρο της διοίκησης, από πάντα όμως ενδιαφερόμουν για την τεχνολογία.
Κάπως έτσι ξεκίνησα να δραστηριοποιούμαι (αρχικά σαν hobby) στον χώρο, με την δημιουργία σελίδων και e-commerce εργαλείων στο διαδίκτυο, δουλεύοντας με διάφορους οργανισμούς σαν εξωτερικός συνεργάτης και αναπτύσσοντας τα τεχνικά χαρακτηριστικά μου.
Τα πρώτα μου εργασιακά βήματα ήταν σε digital agencies, ενώ στη συνέχεια πέρασα στον τεχνολογικό χώρο και συγκεκριμένα στα industries του igaming και της μουσικής βιομηχανίας με τον ρόλο του Product.
Πως έγινες Product manager?
Ο ρόλος του Product Manager σε τεχνολογικές και μη τεχνολογικές εταιρείες διαφέρει αρκετά. Πριν ασχοληθώ ενεργά στον χώρο, η έννοια 'Product Manager' ήταν αρκετά ασαφής. Σε εμπορικές επιχειρήσεις περιλαμβάνει ενέργειες σχετικά με την εισαγωγή/κατασκευή, τιμολόγηση, τοποθέτηση και εμπορική επιτυχία μιας σειράς φυσικών προϊόντων, ενώ στον τεχνολογικό κόσμο εστιάζει στη στρατηγική και στο όραμα ενός ψηφιακού προϊόντος, το οποίο έχει στόχο να δώσει αξία στους χρήστες και στον οργανισμό που το χτίζει.
Κατανοώντας καλύτερα τον ρόλο και έχοντας αρκετούς φίλους και γνωστούς που εργάζονται ήδη στον τεχνολογικό χώρο (με διάφορους ρόλους), υπήρξε μια συζήτηση και διαπίστωσα πως στο συγκεκριμένο career path μπορώ να αξιοποιήσω αρκετά χαρακτηριστικά μου. Διαβάζοντας βιβλία και άρθρα βοήθησε στο να καταλάβω καλύτερα τον ρόλο, και να έρθω πιο κοντά στο Agile Framework, στις διάφορες μεθοδολογίες που αυτό περιλαμβάνει, στα ceremonies και το Product development framework και Product Lifecycle. Επίσης, απαραίτητη ήταν η κατανόηση των διάφορων τεχνικών προτεραιοποίησης για την ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του προϊόντος.
Στη συνέχεια ακολούθησε μια πρόταση και ένας κύκλος συνεντεύξεων και ξεκίνησα τον πρώτο μου ρόλο ως Product Manager σε μια startup. Χτίζοντας νέα προϊόντα, είχα την ευκαιρία να εστιάσω αρκετά στα πρώτα βήματα ανάπτυξης των προϊόντων (ideate-prototype και στη συνέχεια build-measure-learn με γρήγορους κύκλους ανάπτυξης) και στη συνέχεια είχα την ευκαιρία να ηγηθώ μιας ομάδας Product Managers, καθώς οι ανάγκες των προϊόντων αυξάνονταν διαρκώς. Σε αυτό το σημείο, ο ρόλος άλλαξε αισθητά, δίνοντας περισσότερο χρόνο στην ανάπτυξη και την ενδυνάμωση της ομάδας.
Με την ανάπτυξη της εταιρείας, ήρθε και personal growth, και μετά από 4 χρόνια, αυτός ο κύκλος έκλεισε για να ξεκινήσει ένας νέος, αυτή τη φορά σε έναν μεγάλο οργανισμό με πολλές ομάδες (engineering καθώς και άλλα departments) και με αρκετά ώριμα προϊόντα, όπου η διατήρηση του maturity stage στο lifecycle είναι το κλειδί για την επιτυχία.
Πως είναι το day-to-day σου σαν Product manager?
Οι ανάγκες ενός ψηφιακού προϊόντος ενδέχεται να αλλάζουν καθημερινά και ο Product Manager χρειάζεται να φοράει διαφορετικά 'καπέλα΄ τα οποία μερικές φορές αλλάζει συχνά.
Βασικά χαρακτηριστικά του ρόλου είναι η στρατηγική του προϊόντος και η προτεραιοποίηση των features για το προϊόν που χτίζει ο οργανισμός.
Μερικές από τις ενέργειες που τρέχω καθημερινα είναι:
- Η επικοινωνία με το Leadership/stakeholders, ειδικά στα πρώτα στάδια αναπτυξης ενος προϊόντος, και στόχο έχει την επαρκή και σωστή καταγραφή των αναγκών ενός ψηφιακού προϊόντος. Σε μια startup αυτό μπορεί να σημαίνει επικοινωνία με τον CEO ή/και Founder. Σε έναν ώριμο οργανισμό συνήθως γίνεται με τον owner του budget για ένα initiative, ο οποίος μπορεί να είναι κάποιος Director, VP ή ακόμα και C-level. Αυτή η διαδικάσια μπορεί να είναι ακόμα και καθημερινή στα πρώτα στάδια ανάπτυξης ενος προϊόντος.
- Επικοινωνία με Business Development/Sales και Product Marketing. Η ιδέα για ένα νέο προϊόν μπορεί να είναι εξαιρετική, αλλά αν δεν μπορεί να πετύχει το product-market fit (να καλύψει δηλαδή τις ανάγκες των χρηστών του) τότε δεν θα έχει εμπορική επιτυχία και δεν θα μπορεί να είναι βιώσιμο. Ο Product manager θα χρειαστεί να μιλήσει με το Business σχετικά με το TAM (total addressable market - η αγορά στην οποία απευθυνεται), το ΤΟΜ (total obtainable market- το κομμάτι της αγόρας που στοχεύει και μπορεί να αποκτήσει το προϊόν), προκειμένου να δημιουργηθούν τα εμπορικά μοντέλα (πχ. monthly/yearly subscription, usage based, revenue share κλπ) και να αποφασιστεί η τοποθέτηση του προϊόντος. Η επικοινωνία με το Product marketing θα βοηθήσει την σωστή προώθηση και τοποθέτηση του προϊόντος μέσα από διάφορα κανάλια.
- Επικοινωνία με χρήστες του προϊόντος για την κατανόηση των αναγκών τους. Αυτό μπορεί να γίνετε άμεσα και καθημερινά σε ένα internal product (οι χρήστες του προϊόντος μπορεί να βρίσκονται στο ίδιο κτήριο), ή μέσα από ερωτηματολόγια
Ο Product manager δημιουργεί, κάνει lead και συντηρεί το Roadmap (το οποίο αντικατοπτρίζει την στρατηγική του προϊόντος) και το backlog των engineering ομάδων με τις οποίες συνεργάζεται. Ελέγχει δηλαδή το 'Τι' θα χτίσει ο οργανισμός, 'Γιατί' θα το χτίσει και με ποια χρονική σειρά (για το τελευταίο χρησιμοποιόυνται διάφορα μοντελα προκειμένου να προκύψει η σειρά με βάση τις ανάγκες και τα δεδομένα, και όχι την διαίσθηση του product manager). Η συντήρηση και ανανέωση τους είναι από τα πιο σημαντικά καθήκοντα που έχω στην καθημερινότητα μου.
Σε περιπτώσεις που τα business requirements αλλάζουν συχνά, ή συντήρηση του μπορεί να γίνεται και καθημερινά αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει περιοδικά (πχ μήνας, τρίμηνο, εξάμηνο κλπ). Συνήθως τα στρατηγικά meeting του οργανισμού ή κάποια αλλάγη στην αγορά και τις ανάγκες των χρηστών, οδηγούν σε επικείμενες αλλαγές του roadmap.
Εσωτερικά στην κάθε engineering ομάδα αυτή η διαδικάσια γίνεται πιο περίπλοκη, εφόσον οι ομάδες πρέπει να συνδυάσουν την συντήρηση του προϊόντος μαζί με την ανάπτυξη νέων χαρακτηριστικών, όπου σαν Product Manager συνήθως δίνω μια κατεύθυνση για την προτεραιοποίηση μεταξύ τους.
Η συμμετοχή στα ceremonies των engineering ομάδων (σε διάφορα προγραμματισμένα meeting τα οποία είναι συνήθως timeboxed), ειναι επίσης μερικές από τις καθημερινές δραστηριότητες μου. Από τα πιο σημαντικά είναι το refinement όπου αναλύεται το τι θα χτίσει η κάθε ομάδα και τα μέλη της ομάδας κάνουν ερωτήσεις σχετικά με αυτό.
Επικοινωνία με Designers. Στην καθημερινότητα μου υπάρχει και συχνή επικοινωνία με την ομάδα του design, προκειμένου να σχεδιαστεί σωστά το προϊόν. Τα σχέδια δίνουν την δυνατότητα να πραγματοποιηθεί μια αρχική επιβεβαιώση των αναγκών και του ΄τι πάμε να φτιάξουμε΄ χωρίς να έχουν δαπανηθεί πόροι απο το engineering.
Demos σε πελάτες. Σε περιπτώσεις B2B πελατών γίνονται επικοινωνίες με ενδιαφερόμενους πελάτες για να γίνει επίδειξη του προϊόντος και βοήθησω απο την Product πλευρά την ανάπτυξη των πωλήσεων.
Καθημερινή παρατήρηση Μetrics, KPIs και OKRs. Πέρα από την στρατηγική και την αρχική δημιουργία του προϊόντος, ως Product manager επιβλέπω και τις διάφορες μετρικές σχετικά με την απόδοση του προϊόντος. Είναι απαραίτητο για να καταλάβουμε αν το προϊόν είναι επιτυχές ή αν υπάρχουν προβλήματα τα οποία θα επηρεάσουν τον οργανισμό. Η παρατήρηση των δεδομένων θα επηρεάσει και το μέλλον του προϊόντος και ίσως προκαλέσει και αλλάγες στο roadmap
Σημαντικό!
Ανάλογα το μέγεθος του οργανισμού, και ειδικά σε περιπτώσεις startup, πολλά από τα παραπάνω καθήκοντα ενδέχεται να πολλαπλασιάζονται, και πολλές από τις αποφάσεις να τις παίρνει ο ίδιος ο Product manager, επειδη τα παραπάνω τμήματα μπορεί να είναι υποστελεχωμένα ή να μην υπάρχουν. Σε μεγάλους οργανισμούς όπου οι ρόλοι είναι καλύτερα οριοθετημένοι, αυτό δεν παρατηρείται τόσο συχνά.
Τι αγαπάς περισσότερο στη δουλειά του Product manager?
Σίγουρα την λύση περίπλοκων προβλημάτων μέσα από την ανάπτυξη λογισμικού.
Τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης ενός προϊόντος είναι τα πιο ενδιαφέροντα.
Σαν Product Manager οφείλεις να καταλάβεις όλες τις πτυχές ενός προβλήματος πριν προχωρήσεις σε κάποια πιθανή πρόταση/λύση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαβάσεις και να βρεις πληροφορίες για το industry στο οποίο λειτουργεί ο οργανισμός, να μιλήσεις με επαγγελματίες που έχουν εμπειρία και γνώση στον χώρο (τους subject matter experts οπως συνηθίζουμε να λέμε), να καταλάβεις τι περιμένει ο οργανισμός από εσένα και το προϊόν και στη συνέχεια να προτείνεις μια λύση η οποία θα υλοποιηθεί και δώσει value στους χρήστες. Είναι μια διαδικασία που θυμίζει την επίλυση ενός γρίφου (τον οποίο δεν στον έχουν περιγραψει σωστά)
Στο παραπάνω θα προσθέσω και την συνεχή μάθηση, καθώς η δυναμική φύση της τεχνολογίας σημαίνει ότι σαν Product manager συχνά έρχομαι αντιμέτωπος με νέες τεχνολογίες, νέες τάσεις της αγοράς και επιχειρηματικές στρατηγικές.
Κατά την άποψη σου, τι κάνει έναν καλό Product manager?
Ενας καλός PM πρέπει να μπορεί να επικοινωνήσει με συνεργάτες από διάφορους χώρους (όπου ο κάθε άνθρωπος διαθέτει χρόνια εμπειρίας και expertise σε έναν χώρο--και κάποιες φορές διαθέτει αρκετά ισχυρή άποψη). Η ικανότητα να μπορείς να κρατήσεις την ουσία και βρίσκεις μια χρυσή τομή -που στόχο έχει την επιτυχία του προϊόντος- είναι απαραίτητο στοιχείο για οποιαδήποτε επικοινωνία, είτε πρόκειται για engineers, managers, users είτε ακόμα και για άλλους PMs με τους οποίους μπορεί να υπάρχει κάποιο dependancy.
Ένα ακόμα στοιχείο που χαρακτηρίζει τον καλό PM είναι η ικανότητα να ηγείται χωρίς να έχει formal authority. Τις περισσότερες φορές οι PMs δουλεύουν με resources τα οποία έχουν γίνει lease απο το engineering (και άλλες ομάδες) για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η ικανότητα να εμπνέει και να παίρνει το καλύτερο δυνατό από τους συνεργάτες του ενώ ταυτόχρονα δεν είναι και line manager τους, είναι σίγουρα χαρακτηριστικό του καλού PM.
Αρκετοί PM δεν έχουν τεχνικό background, αλλά η στοιχείωδης κατανόηση της τεχνολογίας και του tech stack του οργανισμού είναι απαραίτητο στοιχείο ενός PM, προκειμένου να μπορεί να κάνει καλύτερη διαχείριση στις προσδοκίες των stakeholders.
Τέλος, η γνώση του industry και του ανταγωνισμού είναι χαρακτηριστικά που δεν πρέπει να λείπουν από έναν καλό PM.
Ποια είναι τα αγαπημένα σου εργαλεία?
- Miro
- Figma
- Mixpanel
- Slack
- Atlasian suite (love to hate relationship)
Ποια είναι τα αγαπημένα σου βιβλία, blogs κτλ?
Product related:
1. Lean startup
2. Lean Product playbook
3. Inspired-Empowered-Loved (3 βιβλία του Marty Cagan)
4. Working backwards
Non Product:
Most books written by Jorge Bucay